Là 1 Fuji fanboy cũng đã được 8 năm, mình cũng không ngờ là mình sẽ viết bài này. Tin đồn cũng đã mấy tháng nay là Fuji sẽ cho ra 1 cái máy như vầy, và sau khi coi video review em nó từ PetaPixel (https://www.youtube.com/watch?v=Dk77g7scnn0) và Kai W (https://www.youtube.com/watch?v=F7ab0KuQ9d4) thì đây là vài cảm nhận của riêng mình:
Chê:
. Cái tên X-half đầy gimmick(*). Khi nghĩ tới cái tên này, người ta sẽ nghĩ ngay tới những máy half-frame (kích thước phân nửa full-frame, cũng tức là gần cỡ APS-C), ai dè đâu cái chữ half này là lấy cảm hứng từ những máy half-frame thôi, chứ:
. Cảm biến nó có 1 inch. Trước khi máy ra mắt, mọi người có ghẹo con này là tên X-half, nhưng giá X2, không ngờ đúng thiệt. Cái cảm biến có chút éc mà tính 850$ thì mình nghĩ nó điên khùng quá bà Thơ.
. Thiết kế nhìn nửa vời, xấu xấu sao á, kiểu nó bắt chước máy film mà làm không tới. Hoặc chỉ có mình mình là thấy cái máy này xấu, trong khi thấy anh em ai cũng khen thiết kế & độ thẩm mỹ của ẻm. Hoặc trừ khi có ai đó tài trợ cho mình 1 cái máy trên tay để thực sự cảm nhận ẻm, biết đâu mình sẽ thay đổi suy nghĩ? 😉
. Tiêu cự tương đương 32mm full-frame, OK, không vấn đề lớn lắm, tuy nhiên khẩu độ 2.8 quy đổi FF nó lại tương đương DOF (trường ảnh) của F7.8, thì tui nói luôn cho nó vuông: anh em mua cái ốp lưng nào mà giả lập máy chụp hình, gắn vô đt, chụp luôn đi, cho đỡ tốn 22 triệu cho cái @*%&@#*&@ này.
. Thiết kế theo chiều ngang như mọi máy hình khác, nhưng khung hình lại là dọc, theo kiểu máy half-frame (phân nửa full-frame, tức là 1 cuộn film bình thường bạn chụp được 36 tấm thì bỏ vô máy này nó thành 72; và tỉ lệ khung hình là dọc). Tui nghĩ nếu chuyển từ đt qua chụp với máy này thì sẽ quen nhanh, nhưng nếu sở hữu nhiều máy chụp hình rồi mà cầm qua em này thì sẽ bị khựng, ít nhất là với cái tỉ lệ khung hình bị lật ngang thành đứng như vầy (tỉ lệ khung hình là 3:4, khá giống với đt).
. Quá ít nút bấm. Hãng chỉ chừa vài nút bấm, trong đó có nút gạt nhanh giữa quay & chụp, nhưng thiệt tình mà nói, ai mà đi lấy máy này để quay phim. Nếu tui mua nó mà để quay phim, trừ phi hãng có chế độ quay 15 FPS để tạo hiệu ứng khung hình giật giật như hồi xưa thì tui còn cân nhắc, còn không thì thôi, khỏi. Mà cũng không có ai quay film với cái tỉ lệ khung 3:4 này hết, trừ khi, theo lời anh Jordan của PetaPixel nói: là trừ phi bạn lật nguyên cái TV CRT nhà bạn nằm ngang rồi coi, còn không thì không có lý do gì mà phải quay video với cái máy này hết. Ảnh thà lấy băng keo dán chết cái cần gạt ở chế độ chụp hình rồi quên luôn là nó có chức năng quay đi.
. Nút bấm chụp có lỗ như hầu hết các máy Fujifilm X-series khác, nhưng không tương thích được với dây bấm mềm, mặc dù máy cho phơi sáng được tới 15 phút? ? 😀 ? ?
. Màn hình cảm ứng cùi chuối. Hãng có để 2 phần cảm ứng cho quẹt & chọt, nhưng trong video test của PetaPixel thì anh Nick ảnh thao tác vài lần có khi mới được 1 tác vụ. Trong khi ở thời đại này mọi người đã quá quen với việc cần cái gì thì cái đó phải phản hồi gần như ngay lập tức, thì Fujifilm chắc muốn mình sống chậm lại, cứ quẹt đi, còn được hay không thì…do duyên số?! Nếu mình là người thiết kế cái máy này thì mình sẽ đổi luôn 2 cái màn hình cảm ứng thành joystick (và 1 nút Menu/OK) thì chắc sẽ giải quyết được rất nhiều bức bối của anh Chris. Và, khách quan mà nói, thì chúng ta đang sống ở thời đại smartphone, nơi mà mọi người thích quẹt & chọt hơn, thì Fujifilm chắc chắn phải nâng cấp cái vụ cảm ứng này, nếu họ có ra tiếp đời sau. (Mình chỉ sợ cái máy này sẽ flop, và họ sẽ không làm tiếp, như cái cách họ bỏ rơi máy X70. Kì lạ 1 điều là sau X70 họ lại ra XF10, 1 bản, theo mình là, cải lùi từ X70. Họ, sau đó cũng im hơi lặng tiếng (khai tử không chính thức) về việc tiếp tục series X10, X20, X30, series mà theo mình có thiết kế thẩm mỹ rất rất cao, đồng thời cũng mang lại cảm xúc chụp rất nhiều). Nói thêm là có 1 đoạn video đại diện của Fujifilm nói họ sẽ định giá những sản phẩm sau này ở phân khúc cao, và theo mình tự dẫn dịch ra là kiểu như đẩy cho cung nhiều hơn cầu, tạo cơn sốt ảo để giá cao hơn nữa. Bằng chứng là ở VN, máy X-M5, chính hãng, giá mới tầm 24tr, thì hầu như không có anh em chạm tay tới được, còn ngoài thị trường thì máy cũ cũng đã hơn 24tr. Quá vô lý!
. AF (auto focus – tự động lấy nét) cũng cùi chuối. Nghe anh Chris review thấy em nó lấy nét cũng chậm luôn. Fujifilm nào giờ đã nổi (tai) tiếng với vụ lấy nét chậm & sai hơn so với các hãng khác, thì con này cũng nằm trong số đó, mà không chỉ vậy, nó còn chậm hơn, và trong 1 cái hình anh Chris test, tui còn thấy nó lấy nét sai nữa chứ. Thôi hông ấy để tiết kiệm chi phí & thêm phần sáo rỗng thì mình bỏ m* cái phần AF luôn đi, để cho người dùng xoay xoay vặn vặn cho nó thêm cái cảm giác chill chill sống chậm tận hưởng từng phút giây của việc chơi film.
. Flash: xài bóng LED, chứ không phải bóng xenon, nên cho dù flash này có mạnh cách mấy thì cũng không đóng băng được chuyển động!? Trên đỉnh máy có…cold shoe, nhưng không có cổng PC để kết nối với flash gắn rời. Tui đồ là cái ngàm cold shoe này là để cho mấy tay sáng tạo nội dung gắn camera (360) lên quay POV lúc mấy ổng đi sáng tác.
Vài điểm hay hay mà tui thấy coi được:
. Nhẹ nha, rất nhẹ, chỉ có 240gr thôi, tính ra là còn nhẹ hơn cái ống 18-55 (310gr) trứ danh của dòng X nữa á.
. Hiệu ứng filter ngẫu nhiên: khá hay. Kiểu như cứ bấm chụp đi, rồi máy sẽ áp 1 filter nào đó vô, giống như bị viền tím hay lọt sáng như lúc bạn chơi film vậy á. Mặc dù nó cliché, nó hipster, nhưng cái sự hên xui này tui lại thấy nó hay hay, đúng kiểu chụp film, tới lúc tráng ra rồi mới biết tấm hình mình tròn méo sáng tối ra làm sao.
. Dồn 2 tấm hình vô 1 khung hình. Cái này mang tính kể chuyện khá là hay. Nó sát với cái tiêu chí “half” của máy: 2 nửa dồn 1.
. Chọn “film roll” xong rồi thì chỉ được chụp với 1 giả lập film duy nhất đó cho tới khi hết “cuộn film” (bạn có thể set “cuộn” đó 36, 54 hoặc 72 tấm hình). Và để bấm được tấm tiếp theo thì bạn phải gạt cái “cần lên film” (tuy nhiên cái cần gạt này cũng khá khó thao tác, vì nó quá mượt, cho nên đôi khi bạn cũng không biết là bạn đã gạt chưa; và mẹo của anh Chris là…gạt 2 lần!). Và theo mình hiểu thì bạn cũng sẽ không coi trước được tấm hình sẽ ra làm sao luôn (LCD sẽ không hiện tấm hình đó lên). Nó làm mình nhớ tới trải nghiệm xài dòng X-Pro hoặc/và X100: mình chuyển qua ống ngắm quang, chụp xong và không coi lại hình, cho tới khi về nhà, đổ hình từ thẻ nhớ qua máy tính thì mới biết được thành quả của bữa chụp hôm đó. Cũng khá hay, nó làm mình bỏ đi được tật chimping (cứ chụp xong là thả máy xuống coi lại coi tấm hình mình mới chụp nó như thế nào). Nếu chụp giữa chừng mà bạn muốn ngưng “cuộn film” đó, cũng được luôn, bấm hủy, và máy nó sẽ tự “tua” số thứ tự/lượng hình đã bấm từ n về 0 (một lần nữa, giống máy film). Thậm chí sau khi chụp xong, bạn cũng sẽ không coi được hình từ những “cuộn film” này, vì máy giấu nó vô folder riêng, chỉ có bỏ lên thiết bị kỹ thuật số khác mới coi/hậu kỳ được. Cũng…cũng.
. App dành riêng cho dòng máy này. Cái này mới, và thật sự hiếm, vì đội ngũ thiết kế chắc chắn dành rất nhiều tâm huyết cho chuyện này, và cũng có thể họ sẽ sản xuất thêm vài đời tiếp theo, ai biết được. Khi bạn chuyển hình vô app.,đặc biệt nếu bạn chọn chế đo chụp theo cuộn film, nó sẽ hiện ra nguyên cái sheet, giống đúng kiểu khi bạn tráng ra nguyên cuộn film vậy á. Khá hay, khá cool. Điểm cộng rất lớn luôn nha mấy mom. À, và nếu mà máy có type-C, thì chuyện lấy cọng dây 2 đầu type-C kết nối với đt, 1 phát hình nó vô app luôn là tuyệt cmn vời.
. Pin: mặc dù máy thấy có vẻ nhỏ nhưng hãng vẫn nhét được cục pin W126s vô, là 1 bước thiết kế khá đáng khen. Với độ hao pin của máy này thì mình nghĩ 1 cục chụp bét lắm cũng được từ 500 tấm đổ lên (Kai W nói là cỡ 880 tấm). Trong video của PetaPixel không đề cập tới việc sạc như thế nào; mình nghĩ nếu sạc trực tiếp được qua cổng C thì sẽ rất tiện lợi.
Khác:
. Máy này không có Raw. Tui cũng không mong chờ hậu kỳ, tùy biến nhiều với cái cảm biến chút éc này đâu, nên JPG là đủ rồi.
. OVF không hiển thị thông tin gì ở trỏng hết. Nên nếu có AF, mà ở môi trường ồn, bạn cũng sẽ phải ráng nghe coi máy lấy nét được chưa, hay lúc bấm chụp đã ăn hình chưa. Hơi oằn ha?
. Không có vòng chỉnh khẩu độ (& ISO). Rồi không biết chỉnh kiểu gì luôn bà Thơ, chắc là quẹt đâu đó trong màn hình/menu.
. Do máy này kiểu rangefinder, nên chuyện ngắm qua OVF sẽ bị lệch frame (khung hình), đặc biệt càng lệch nhiều đối với những chủ thể càng gần ống kính, vì bạn ngắm 1 bên này, nhưng ống kính và cảm biến lại ở bên kia (hmm…đúng hơn là ở giữa máy).
Kết:
Bài này được mình dành nhiều tâm tư, tình cảm, nên chắc chắn nó là 1 góc nhìn rất phiến diện về em máy này, đặc biệt là khi mình chưa trực tiếp cầm đó. Chuyện này làm mình nhớ lại hồi mình được preview (coi trước) em 33 F1.4, coi trên mạng thì thấy nó khá bự, cầm tận tay thì mới biết là ụa sao nhỏ gọn ghê, filter 58mm rất ổn luôn; và em X-S10, cũng coi trên mạng, thì thấy khá xấu so với những em X-series còn lại, nhưng cầm tận tay thì thấy cũng không tới nỗi, và đặc biệt là công thái học rất tốt (bạn để ý những máy hình nào mà người ta dời cái nút chụp vô cái phần báng nhô ra, và có chiều hơi xéo xuống, thì những máy đó có công thái học tốt lắm, bạn cầm máy cả ngày có khi cũng không mỏi tay).
Nếu như theo anh Chris gọi cái X-half là 1 lá thư tình của 1 nhà thiết kế Fujifilm có tay nghề, dành cho những bạn thích analog và những gì liên quan tới thời đại này; thì bài viết này được mình coi là bức thư tình mình hồi đáp cho cái máy, cho đội ngũ Fujifilm. Tâm huyết của người ta mà từ đầu tới giờ mình chê nhiều hơn khen, có kì lắm hông ta?
Mình có sẽ mua nó không? Chắc là không, tầm này tiền mà mua thì khác nào quăng tiền qua cửa sổ đâu. Và, nếu muốn phí tiền theo cách đó, mình thà mua em Instax Evo (hàng xài rồi khoảng 5 triệu) chơi vui hơn. Mặc dù cảm biến em Evo nhỏ hơn nhiều (1/5 inch vs. 1 inch), nhưng bù lại thiết kế em này mình thấy đẹp hơn, và còn in được hình có liền ngay lập tức nữa.
Bên lề:
. Video của PetaPixel đăng được 30 phút thì được 3.400 views, tới giờ (16g30 ngày 22/5/25) thì đã được hơn 35.789 views, cũng cho thấy độ viral của sản phẩm này. Phần bình luận chủ yếu nói về việc máy không xài flash xenon mà xài LED, cũng như thiếu hot shoe, và việc giá quá cao, chắc mấy đứa nhỏ thế hệ tiktok mới mua chứ ai mà mua 3 cái đồ yêu này (không biết mai mốt mình có bị nghiệp quật, ai đó quăng cho mình cục tiền, kêu mua máy này đi và làm 1 bài review khác cho tao không kkk)
Chú thích:
Nguồn hình: screenshots từ video của PetaPixel.
(*) “Gimmick” (chiêu trò, mánh lới) là một thuật ngữ tiếng Anh, thường được sử dụng để chỉ một thủ thuật, chiêu trò hoặc kế hoạch được thiết kế để thu hút sự chú ý, tạo ấn tượng mạnh hoặc tăng sức hấp dẫn, thường là trong quảng cáo hoặc marketing.
